De toegang tot innovatieve geneesmiddelen voor patiënten is onze toetssteen

De minister van Volksgezondheid Vandenbroucke zal eerstdaags de roadmap bekendmaken met een reeks voorstellen uitgewerkt door het RIZIV voor de hervorming van de procedures voor terugbetaling met het oog op een snelle en duurzame toegang tot geneesmiddelen.

Dit is belangrijk, in eerste instantie voor patiënten. Deze hervorming zal bepalend zijn in welke mate patiënten in België de komende jaren effectieve toegang zullen krijgen tot de vele innovaties en de nieuwe geneesmiddelen die op dit ogenblik al bij onze bedrijven in de pipeline zitten. In vergelijking met de meeste andere West-Europese landen scoort ons land maar middelmatig. De laatste jaren zijn in België geneesmiddelen geweigerd voor terugbetaling terwijl ze in andere landen veelal wel zijn terugbetaald, waar men wél overtuigd was van het nut van deze geneesmiddelen.

Het is ook belangrijk voor de Belgische overheid. Het is niet alleen niet verdedigbaar dat patiënten in België achterlopen in vergelijking met hun andere Europese collega’s. Maar het zal ook bepalend zijn voor de beschikbaarheid van geneesmiddelen en de beheersbaarheid van het budget.

Uiteraard zal dit ook een grote impact hebben op de verdere ontwikkeling van de farmaceutische industrie in België en op langere termijn op het hele farmaceutische ecosysteem waarin onze industrie zich beweegt en waarmee België aan de top staat in Europa.

pharma.be heeft intensief deelgenomen aan de discussies die aan de basis hebben gelegen van de totstandkoming van de roadmap. Met drie grote doelstellingen voor ogen.

De kwaliteit van de evaluaties van de aanvragen tot terugbetaling van nieuwe geneesmiddelen moet verbeteren. De meerwaarde die nieuwe geneesmiddelen betekenen, moet op een correcte wijze geëvalueerd worden (wat ook betekent dat geneesmiddelen zonder meerwaarde door de mand zullen vallen). Een correcte, kwaliteitsvolle evaluatie is een voorwaarde voor een correcte terugbetaling. Een verhoging van de kwaliteit van de evaluaties zal ook bepalend zijn voor de rol die België zal kunnen spelen op het Europese forum.

België kent geen werkzaam systeem om versneld een tijdelijke toegang te kunnen verlenen tot baanbrekende nieuwe geneesmiddelen in afwachting van een definitieve terugbetaling. Sommige andere landen, zoals Frankrijk, kennen dat wel. Onze bedoeling is dat er in België ook zo’n systeem komt dat effectief zal werken, zoals dat nu het geval is in Frankrijk.

De confidentiële terugbetalingsovereenkomsten (de zogenaamde artikel 81 of 111 overeenkomsten) zijn een essentieel punt. Ze krijgen veel kritiek. Ten onrechte naar onze mening. Overeenkomsten hebben er immers toe bijgedragen dat patiënten in België toegang hebben tot nieuwe geneesmiddelen. We zouden er als land nog veel slechter voorgestaan hebben, mochten deze overeenkomsten niet bestaan hebben. Dankzij overeenkomsten worden de klinische en budgettaire onzekerheden immers opgevangen door een systeem van risicodeling, zodat het geneesmiddelenbudget onder controle blijft. Wij wensen deze overeenkomsten als middel voor terugbetaling zo veel mogelijk te vrijwaren. Er zijn mogelijkheden om meer transparantie te bieden maar de essentie, namelijk de vertrouwelijkheid van de financiële voorwaarden, moet bewaard blijven. Er zijn vragen over het beperken van het aantal en de verlenging van de overeenkomsten. De verhoging van de kwaliteit van de evaluaties kan niet anders dan een gunstige impact hebben op het aantal overeenkomsten. Arbitraire beperkingen aan de duur van de overeenkomsten zijn uit den boze. Er moet ook meer duidelijkheid zijn hoe men aan redelijke voorwaarden uit een overeenkomst kan stappen. Vandaag werkt een overeenkomst als een val: eens men er in zit, geraakt men er niet meer uit en is verlenging de enige mogelijkheid.